اوایل دهه 90 میلادی با بحث گرمایش کره زمین و تبعات خطرناک آلودگی خودرو، اروپاییها به فکر تدوین استانداردهایی مبنی بر میزان آلایندگی خودروهای سبک تا سنگین افتادند. استانداردهایی غیر قابل تغییر که سال به سال سختگیرانهتر میشوند.
استانداردهای آلایندگی اروپا میزان بیشینهی مجاز برای انتشار گازهای آلایندهی خودروهای نو که در کشورهای اتحادیه اروپا فروخته میشوند را، تعریف میکند. این استاندارد، انتشار اکسیدهای نیتروژن (NOx)، هیدروکربنها (THC)، هیدروکربنهای بدون متان (NMHC)، مونوکسید کربن (CO) و ذرات معلق (PM) را در بر دارد. برای گونههای مختلف خودرو استانداردهای گوناگونی در نظر گرفته میشود.
استاندارد بودن یک موتور با تست موتور در یک چرخه آزمون معین، بررسی می شود. موتورهایی که با این استاندارد مطابقت نداشته باشند قابل فروش در اروپا نیستند. اما استانداردهای جدید برای خودروهای قبلی اعمال نمیشود. هیچ اجباری برای به کارگیری یک تکنولوژی خاص وجود ندارد؛ اگرچه برای تعیین استاندارد، قابلیتهای تکنولوژیهایی که در دسترس هستند در نظر گرفته میشود. مدلهای کاملا جدید تکنولوژی باید آخرین استانداردها را رعایت کنند، اما تغییر اندک در یک تکنولوژی که در حال تولید است میتواند با همان استاندارد قبلی کار کند.
انتشار CO2
در اتحادیه اروپا حمل و نقل جادهای ٪۲۰ از کل CO2 را تولید میکند که سهم خودروهای سواری در آن ۱۲٪ است.
در پیمان کیوتو کاهشی ۸ درصدی از سال ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۱۲ برای انتشار این گاز تعیین شدهاست.
نسبت مشارکت حمل و نقل جادهای برای انتشار گاز CO2 به تندی رو به افزایش ، از ۲۱٪ در سال ۱۹۹۰ تا ۲۸٪ در سال ۲۰۰۴، اما تاکنون هیچ محدودیتی برای انتشار CO2برای خودروها تعیین نشدهاست. امروزه سهم حمل و نقل جادهای اروپا در انتشار این گاز نسبت به کل انتشار در دنیا ۳٫۵٪ است. البته باید اطلاعات مربوط به هر خودرو به مشتریان داده شود تا مشتریان بتوانند برای خرید تصمیمگیری کنند.
دولت جمهوری اسلامی ایران در راستای حفاظت از محیط زیست و جلوگیری از آلودگی هوا، جدول زمانی استاندارد حد مجاز آلایندگی انواع خودروهای بنزینی، گازوئیلی و دو گانه سوز ساخت داخل و وارداتی و موتورسیکلتها را تعیین کرد. بر این اساس، استاندارد حد مجاز آلایندگی خودروهای سبک، سنگین و نیمه سنگین در سالهای ١٣٨٩ و ١٣٩٠ یورو ٢ خواهد بود. اما طی سالهای ١٣٩١، ١٣٩٢ و ١٣٩٣ این خودروها باید استاندارد یورو ٤ را کسب کنند. موتورسیکلتهای چهار زمانه نیز تا سال ١٣٩٣ فرصت دارند استاندارد یورو ٢ را کسب کنند.پس از آن یعنی از سال ١٣٩۴ استاندارد جاری کشور مطابق با استاندارد حد مجاز آلودگی جاری در کشورهای اروپایی، یورو ۶ خواهد بود. [۱]
همه خودروسازان مکلفند از ۲۹ دی ماه ۱۳۹۰ تا پایان سال ۹۱ استاندارد تولید خودرو خود را از یورو ۲ به یورو ۴ ارتقا دهند.[۲] پیش از این بنابر مصوبه قبلی در سال ۱۳۸۴ هیات وزیران، برای خودروهای سبک و سنگین تا سال ۱۳۸۸ یورو ۲، از سال ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۱ یورو ۳ و از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۳ یورو ۴ در نظر گرفته شدهبود.[۳]
به همین منظور پروژههای افزایش کیفیت سوخت، تعریف و در حال اجرا میباشند و قرار است از نیمه دوم سال ۱۳۹۰ به تدریج محصولات با کیفیت EU IV (یورو ۴) و EU V (یورو ۵) به بازار عرضه شود.[۴] البته قرار بود حداقل به میزان ۸ میلیون لیتر در روز سوخت مطابق با یورو ۵ حداکثر تا پایان خرداد سال ۱۳۹۰ در تهران در جایگاههای سوخت عرضه شود. در این صورت میزان بنزن موجود در بنزین و گوگرد موجود در گازوییل نیز بسیار کاهش مییابد.[۵] البته این مساله محقق نشد ولی پیش بینی میشود از اوایل سال ۱۳۹۱ با اجرا، تکمیل و بهره برداری از چند طرح جدید پالایشگاهی بخش عمدهای از بنزین کشور با استاندارد یورو ۴ توزیع شود.[۶]
معیارهای آلایندگی برای خودروها
در جدولهای زیر استانداردهای آلایندگی برای خودروهای سواری و وسایل نقلیهی تجاری فهرست شدهاند.
معیارهای آلایندگی برای خودروهای سواری
European emission standards for passenger cars (Category M*), g/km
ردیف | تاریخ | HC+NOx | P*** | |||||
Diesel | ||||||||
Euro 1† | July 1992 | 2.72 (3.16) | - | - | - | 0.97 (1.13) | 0.14 (0.18) | - |
Euro 2 | January 1996 | 1.0 | - | - | - | 0.7 | 0.08 | - |
Euro 3 | January 2000 | 0.64 | - | - | 0.50 | 0.56 | 0.05 | - |
Euro 4 | January 2005 | 0.50 | - | - | 0.25 | 0.30 | 0.025 | - |
Euro 5 | September 2009 | 0.500 | - | - | 0.180 | 0.230 | 0.005 | - |
Euro 6 (future) | September 2014 | 0.500 | - | - | 0.080 | 0.170 | 0.005 | - |
Petrol (Gasoline) | ||||||||
Euro 1† | July 1992 | 2.72 (3.16) | - | - | - | 0.97 (1.13) | - | - |
Euro 2 | January 1996 | 2.2 | - | - | - | 0.5 | - | - |
Euro 3 | January 2000 | 2.3 | 0.20 | - | 0.15 | - | - | - |
Euro 4 | January 2005 | 1.0 | 0.10 | - | 0.08 | - | - | - |
Euro 5 | September 2009 | 1.000 | 0.100 | 0.068 | 0.060 | - | 0.005** | - |
Euro 6 (future) | September 2014 | 1.000 | 0.100 | 0.068 | 0.060 | - | 0.005** | - |
معیارهای آلایندگی برای خودروهای تجاری کم وزن، سبکتر از 1305 کیلوگرم
European emission standards for light commercial vehicles ≤1305 kg (Category N1-I), g/km
ردیف | تاریخ | HC+NOx | ||||||
Diesel | ||||||||
Euro 1 | October 1994 | 2.72 | - | - | - | 0.97 | 0.14 | - |
Euro 2 | January 1998 | 1.0 | - | - | - | 0.7 | 0.08 | - |
Euro 3 | January 2000 | 0.64 | - | - | 0.50 | 0.56 | 0.05 | - |
Euro 4 | January 2005 | 0.50 | - | - | 0.25 | 0.30 | 0.025 | - |
Euro 5 | September 2009 | 0.500 | - | - | 0.180 | 0.230 | 0.005 | - |
Euro 6 (future) | September 2014 | 0.500 | - | - | 0.080 | 0.170 | 0.005 | - |
Petrol (Gasoline) | ||||||||
Euro 1 | October 1994 | 2.72 | - | - | - | 0.97 | - | - |
Euro 2 | January 1998 | 2.2 | - | - | - | 0.5 | - | - |
Euro 3 | January 2000 | 2.3 | 0.20 | - | 0.15 | - | - | - |
Euro 4 | January 2005 | 1.0 | 0.10 | - | 0.08 | - | - | - |
Euro 5 | September 2009 | 1.000 | 0.100 | 0.068 | 0.060 | - | 0.005* | - |
Euro 6 (future) | September 2014 | 1.000 | 0.100 | 0.068 | 0.060 | - | 0.005* | - |
معیارهای آلایندگی برای خودروهای تجاری کم وزن، 1305 تا 1760 کیلوگرم
European emission standards for light commercial vehicles 1305 kg – 1760 kg (Category N1-II), g/km
ردیف | تاریخ | HC+NOx | ||||||
Diesel | ||||||||
Euro 1 | October 1994 | 5.17 | - | - | - | 1.4 | 0.19 | - |
Euro 2 | January 1998 | 1.25 | - | - | - | 1.0 | 0.12 | - |
Euro 3 | January 2001 | 0.80 | - | - | 0.65 | 0.72 | 0.07 | - |
Euro 4 | January 2006 | 0.63 | - | - | 0.33 | 0.39 | 0.04 | - |
Euro 5 (future) | September 2010 | 0.630 | - | - | 0.235 | 0.295 | 0.005 | - |
Euro 6 (future) | September 2015 | 0.630 | - | - | 0.105 | 0.195 | 0.005 | - |
Petrol (Gasoline) | ||||||||
Euro 1 | October 1994 | 5.17 | - | - | - | 1.4 | - | - |
Euro 2 | January 1998 | 4.0 | - | - | - | 0.6 | - | - |
Euro 3 | January 2001 | 4.17 | 0.25 | - | 0.18 | - | - | - |
Euro 4 | January 2006 | 1.81 | 0.13 | - | 0.10 | - | - | - |
Euro 5 (future) | September 2010 | 1.810 | 0.130 | 0.090 | 0.075 | - | 0.005* | - |
Euro 6 (future) | September 2015 | 1.810 | 0.130 | 0.090 | 0.075 | - | 0.005* | - |
معیارهای آلایندگی برای خودروهای تجاری کم وزن، سنگینتر از 1760 کیلوگرم
European emission standards for light commercial vehicles>1760 kg max 3500 kg. (Category N1-III & N2), g/km
ردیف | تاریخ | HC+NOx | |||||||||||
Diesel | |||||||||||||
Euro 1 | October 1994 | 6.9 | - | - | - | 1.7 | 0.25 | - | |||||
Euro 2 | January 1998 | 1.5 | - | - | - | 1.2 | 0.17 | - | |||||
Euro 3 | January 2001 | 0.95 | - | - | 0.78 | 0.86 | 0.10 | - | |||||
Euro 4 | January 2006 | 0.74 | - | - | 0.39 | 0.46 | 0.06 | - | |||||
Euro 5 (future) | September 2010 | 0.740 | - | - | 0.280 | 0.350 | 0.005 | - | |||||
Euro 6 (future) | September 2015 | 0.740 | - | - | 0.125 | 0.215 | 0.005 | - | |||||
Petrol (Gasoline)</> | Euro II | October 1996 | 4.0 | 1.1 | 7.0 | 0.25 | |||||||
October 1998 | 4.0 | 1.1 | 7.0 | 0.15 | |||||||||
Euro III | October 1999 EEVs only | ESC & ELR | 1.0 | 0.25 | 2.0 | 0.02 | 0.15 | ||||||
October 2000 | ESC & ELR | 2.1 | 0.66 | 5.0 | 0.10 | 0.8 | |||||||
Euro IV | October 2005 | 1.5 | 0.46 | 3.5 | 0.02 | 0.5 | |||||||
Euro V | October 2008 | 1.5 | 0.46 | 2.0 | 0.02 | 0.5 | |||||||
Euro VI | January 2013 | 1.5 | 0.13 | 0.4 | 0.01 | ||||||||
معیارهای انتشار برای وسایل نقلیه محصولات بزرگ
معیارهای انتشار برای وسایل نقلیه گروه N2
Euro norm emissions for category N2, EDC, (2000 and up) | |||||
استاندارد | تاریخ | CO (g/kWh) | NOx (g/kWh) | HC (g/kWh) | PM (g/kWh) |
Euro 0 | 1988–1992 | 12.3 | 15.8 | 2.6 | none |
Euro I | 1992–1995 | 4.9 | 9.0 | 1.23 | 0.40 |
Euro II | 1995–1999 | 4.0 | 7.0 | 1.1 | 0.15 |
Euro III | 1999–2005 | 2.1 | 5.0 | 0.66 | 0.1 |
Euro IV | 2005–2008 | 1.5 | 3.5 | 0.46 | 0.02 |
Euro V | 2008–2012 | 1.5 | 2.0 | 0.46 | 0.02 |
معیارهای انتشار برای وسایل نقلیه محصولات بزرگ قدیمیتر
Euro norm emissions for (older) ECE R49 cycle | |||||
استاندارد | تاریخ | CO (g/kWh) | HC (g/kWh) | NOx (g/kWh) | PM (g/kWh) |
Euro 0 | 1988–1992 | 11.2 | 14.4 | 2.4 | none |
Euro I | 1992–1995 | 4.5 | 8.0 | 1.1 | 0.36 |
Euro II | 1995–1999 | 4.0 | 7.0 | 1.1 | 0.15 |
به بیانی ساده تر استاندارد آلایندگی یورو 4 تا 74% باعث کاهش آلایندگی،استاندارد یورو 5 تا 86% و استاندارد یورو 6 تا 96% آلایندگی را کاهش می دهد.